9 czerwca 2025

Ergofobia – lęk przed pracą: jak sobie z nim radzić?

Czy można odczuwać lęk przed wykonywaniem pracy?
Ufam, że wielu z Was go nie odczuwa, ale zdarzają się osoby, którym on towarzyszy. Lęk ten nazywa się ergofobią.

Ergofobia to intensywny lęk przed pracą, jej wykonywaniem lub przebywaniem w środowisku zawodowym. Może objawiać się atakami paniki, napięciem, bezsennością, nadmiernymi konfliktami, frustracją, obniżeniem jakości wykonywanych zadań, a nawet unikaniem obowiązków. 
 
Przyczyny ergofobii mogą być różne. Mogą wynikać z traumatycznych doświadczeń w pracy (np. mobbing, wypalenie zawodowe, wcześniejsze niepowodzenia zawodowe), zbyt wysokich oczekiwań (własnych, otoczenia lub przełożonych), niskiego poczucia wartości i własnych kompetencji, zaburzeń lękowych, a także nadmiernego perfekcjonizmu. Poszukując pracy również możesz spotkać się z lękiem związanym z aktywnością zmierzającą do zatrudnienia (np. trudności w odbywaniu rozmów o pracę lub samy wysyłanie aplikacji).
 
Jak walczyć z ergofobią i jak skutecznie pomóc sobie w trudnych sytuacjach z nim związanym? 
Oto kilka przydatnych rad:
  1. identyfikacja przyczyny lęku – zastanów się, co dokładnie budzi Twój lęk (np. konkretne zadania, relacje w pracy, presja, odbiorcy usług, konkretny klient, miejsce pracy).
  2. odrzucenie negatywnych przekonań i stereotypów – myślenie pozytywne i optymistyczne z pewnością pomoże Ci pozbyć się wszelakich lęków. Spowoduje także odnalezienie wiary w siebie i własne możliwości. Jeśli mówisz, że czegoś nie potrafisz, a jeszcze tego nie spróbowałeś – może to czas, aby wyjść ze sfery komfortu, przestać oceniać siebie i działać!
  3. konstruktywna rozmowa – dzielenie się obawami z zaufaną osobą w pracy może przynieść ulgę i nową perspektywę, która pomoże Ci znaleźć działania naprawcze.
  4. metoda małych kroków – nie próbuj od razu rozwiązać wszystkich problemów, skup się na jednym. Używając metody „małych kroków” po jakimś czasie zauważysz, że Twoje działania naprawcze są już nawykami, które będziesz swobodnie powielać każdego dnia. Dzięki stworzonej w ten sposób rutynie, uporządkujesz swój plan dnia i skutecznie opanujesz planowanie powierzonych Ci zadań.
  5. techniki relaksacyjne – medytacja, techniki oddechowe bądź joga, wykonywane przed pracą wspomogą Twoją koncentrację i uspokoją myśli. Ważnie, abyś ograniczał przy ich stosowaniu nadmierną stymulację (np. unikaj hałasu, rozmów, mediów społecznościowych, kofeiny i innych używek). Zadbaj również o higienę swojego snu, wysiłek fizyczny i dietę. Zdrowie fizyczne wpływa na stan psychiczny.
  6. realistyczne cele – wymagaj od siebie dużo (bądź jak najbardziej ambitny!), ale realnie. Nie wszystko musi być zrobione idealnie, a pewne zadania możesz delegować na inne osoby.
  7. nie hoduj wewnętrznego krytyka – lęk to nie oznaka słabości, lecz sygnał, że potrzebujesz wsparcia. Czasem warto skorzystać z pomocy specjalisty, by wspomóc swoje własne działania.

21 maja 2025

Mobbing w pracy

Mobbing w pracy staje się pojęciem i zjawiskiem coraz bardziej powszechnym. To nie tylko kwestia dyskomfortu psychicznego, ale realny problem, który wpływa na efektywność zawodową, zdrowie psychiczne i jakość życia. Aby skutecznie przeciwdziałać mobbingowi, warto wiedzieć, jak go rozpoznać, jak zwracać uwagę na takie sytuacje i jak radzić sobie, gdy już się pojawią. 

Czym jest mobbing?

Zgodnie z zapisami Kodeku Pracy, mobbing oznacza długotrwałe i uporczywe nękanie, zastraszanie lub poniżanie pracownika, które prowadzi do jego wykluczenia, utraty pewności siebie i pogorszenia kondycji psychicznej. To również izolowanie pracownika i eliminacja go z zespołu współpracowników.

Przykłady mobbingu mogą dotyczyć takich sytuacji (z uwzględnieniem ich długiego trwania i uporczywego charakteru), jak np.:

  • ciągła krytyka bez konstruktywnego uzasadnienia,
  • rozpowszechnianie plotek i fałszywych informacji na temat pracownika,
  • zlecanie z premedytacją zadań niemożliwych do wykonania,
  • publiczne poniżanie lub ignorowanie osiągnięć,
  • podważanie kompetencji i autorytetu przy innych,
  • niesprawiedliwa ocena pracy, mimo zaangażowania i wysokiej jakości wykonywanych obowiązków,
  • lekceważenie opinii i pomysłów,
  • stałe obciążanie nadmierną ilością pracy lub przeciwnie — brak powierzania zadań w celu wykluczenia.

Ważne jest, aby odróżnić jednorazowy konflikt lub stresującą sytuację od systematycznego, długotrwałego nękania. Jednorazowa, nawet nieco bardziej ostrzejsza wymiana zdań, nie będzie klasyfikowana, jako działania mobbingujące pracownika. W tej sytuacji, jak również związanej z faktycznym mobbingiem, należy być czujnym i stosować się do zasad budowania kultury szacunku w relacjach międzyludzkich i otwartej komunikacji.

Jak radzić sobie z mobbingiem, kiedy zauważasz jego symptomy?

  • Wykazać się asertywnością – warto jasno komunikować swoje granice. Unikanie eskalacji konfliktu to często skuteczna forma obrony.
  • Poszukać pomocy – jeżeli wewnętrzne procedury w firmie zawiodą, warto skorzystać z pomocy związków zawodowych, inspekcji pracy lub kancelarii prawnej. Mobbing to naruszenie praw pracowniczych i istnieją legalne sposoby jego zwalczania.
  • Zadbać o swoje zdrowie psychiczne – mobbing ma ogromny wpływ na psychikę, dlatego warto rozważyć wsparcie psychologa lub terapeuty, który pomoże odzyskać równowagę emocjonalną.

2 maja 2025

Model GROW w procesie poszukiwania pracy, cz. 6

Ostatni etap modelu GROW to określenie działania (will). To nic innego, jak podjęcie konkretnych kroków i zobowiązanie się do ich realizacji. To moment, w którym zaplanujesz, co chcesz zrobić, kiedy i w jaki sposób.

Dobrym pomysłem na realizację tego kroku jest stworzenie harmonogramu działań i monitorowanie  swoich postępów. Dla osób poszukujących pracy, które często doświadczają zniechęcenia, model GROW i prowadzenie harmonogramu działania, może pomóc w odzyskaniu poczucia kontroli i sprawczości swoich działań. Kluczowe jest, abyś każdy, nawet mały krok w kierunku swojego celu, traktował jako sukces i motywację do dalszego działania.

Pytania pomocnicze do etapu działania (will):

  • Co zrobię w tym tygodniu, aby przybliżyć się do znalezienia pracy?
  • Jak będę mierzyć swoje postępy?
  • Kto może mnie wesprzeć w realizacji tego planu?
  • Co zrobię, jeśli napotkam przeszkody?
  • Jakie działania naprawcze zastosuję, gdy napotkam przeszkody?
Dla przypomnienia: 

12 kwietnia 2025

Model GROW w procesie poszukiwania pracy, cz. 5

Trzeci krok w modelu GROW to generowanie możliwych opcji działania (options).

Na tym etapie warto stworzyć listę wszystkich pomysłów, bez oceniania ich na wstępie. Może to być rozsyłanie CV, tworzenie sieci networkingowej, udział w targach pracy, podnoszenie kwalifikacji poprzez kursy lub udział w wolontariacie.

Im więcej możliwości działania, tym większa szansa, że znajdziemy skuteczną ścieżkę do realizacji zamierzonego celu. Ważne, aby nie ograniczać się do oczywistych rozwiązań, a wykorzystywać wszystkie możliwości.

Pytania pomocnicze do etapu generowania możliwych opcji działania (options):

  • Jakie mam możliwe ścieżki do osiągnięcia celu?
  • Które z nich są najbardziej realistyczne?
  • Czy istnieją jakieś nietypowe rozwiązania, które mógłbym rozważyć?
  • Co mogłoby przyspieszyć realizację mojego celu?

Dla przypomnienia:

Model GROW w procesie poszukiwania pracy, cz. 4

Drugim etapem w modelu GROW jest analiza obecnej sytuacji, czyli Twojej rzeczywistości (reality). 

Osoba poszukująca pracy powinna zidentyfikować swoje mocne strony, dotychczasowe doświadczenia i posiadane umiejętności, ale także przeszkody, które mogą stać na drodze do realizacji zamierzonego celu (goal). Ważne jest, aby spojrzeć na swoją sytuację całościowo i obiektywnie. 

Zastosuje pytania pomocnicze, by dokonać analizy swojej obecnej sytuacji (reality):

  • Jakie mam doświadczenie i kompetencje?
  • Jakie są moje najważniejsze umiejętności i zalety osobiste?
  • Jak wygląda obecny rynek pracy w mojej branży?
  • Jakie przeszkody mogą mnie powstrzymać, by znaleźć pracę?
  • Co już zrobiłem, aby znaleźć pracę?

Dla przypomnienia: